Koningsdag 27 april. Dat er een paar jaar geleden ineens zoveel ophef ontstond over het veranderen van de naam Koninginnendag en het verplaatsen van de datum is op zich vreemd. Historisch gezien is dit namelijk heel logisch en er wordt vastgehouden aan oerhollandse traditities. Hieronder de geschiedenis van Koningsdag:

Koningsdag is voor Nederland een nieuw begrip, want ook al had Nederland van 1813 tot 1890 een koning als staatshoofd, een speciale dag voor de koning zoals ‘Koningsdag’ werd in die dagen niet gevierd. In 1885 vond pas voor het eerst een nationaal feest ter ere van een lid van het Koninklijk Huis plaats.

Prinsessedag
Prinsessedag werd op 31 augustus 1885 gevierd ter ere van de toen vijfjarige prinses Wilhelmina. Dit was een initiatief van een hoofdredacteur van een plaatselijke krant met als bedoeling de nationale eenheid te bevorderen. In 1890, na het overlijden van koning Willem III, werd Prinsessedag omgedoopt in Koninginnedag.

Koninginnedag onder Wilhelmina 
Op 31 augustus 1898 werd Wilhelmina 18 jaar en enkele dagen later, op 6 september werd ze in Amsterdam ingehuldigd. Haar verjaardag bleef tot 1948 de datum waarop Nederland Koninginnedag vierde. Destijds was het nog zeker niet het wereldwijd bekende volksfeest zoals wij dit tegenwoordig kennen.

Koninginnedag onder Juliana  
Koninginnedag werd oorspronkelijk op de verjaardag van de regerend vorst gevierd, dus toen Juliana in 1948 Koningin der Nederlanden werd, verplaatste Koninginnedag van 31 augustus naar 30 april. Tijdens de verjaardagen van koningin Juliana stond het defilé op Paleis Soestdijk centraal. Terwijl de hele Koninklijke familie op het bordes stond, brachten velen mensen in het voorbijgaan een hulde met bloemen. In heel Nederland vonden op verschillende plaatsen diverse festiviteiten plaats ter ere van de koningin. In de decennia dat Juliana regeerde, groeide Koninginnedag uit een tot landelijke feestdag, die tegenwoordig een officiële vrije dag is.

Koninginnedag onder Beatrix  
Bij de troonsbestijging van Beatrix in 1980, liet koningin Beatrix als een geste richting haar moeder liet, die viering van Koninginnedag op 30 april in ere. Koningin Beatrix is jarig op 31 januari en dat is niet echt een geschikte datum voor een volksfeest in de open lucht. Dus wat enerzijds opgevat kan worden als een blijk van waardering was wellicht ook een praktische overweging. Tijdens de regering van Beatrix ontstond de Koninginnedag zoals we die nu kennen, waarbij de Koninklijke familie het land in trekt om te gaan koekhappen in 1 of 2 gemeenten.

Koningsdag onder Willem Alexander
Koninginnedag zal voortaan Koningsdag heten en traditioneel weer worden gevierd op de verjaardag van de regerend vorst. De 1e Koningsdag zal overigens niet plaatsvinden op de verjaardag van Willem-Alexander, want 27 april 2014 valt namelijk op een zondag. Sinds 1980 worden de vieringen die op een zondag vallen verplaatst naar de zaterdag ervoor, want koningsdag wordt nooit op zondag gevierd. Koning Willem Alexander geeft een andere invulling aan het programma Koningsdag nieuwe stijl’ voor het eerst in Dordrecht.  Welke activiteiten de koning tijdens koningsdag wel zal ondernemen lees je hier.

Koningsdag nieuwe stijl
Ook op Koningsdag zal de koninklijke familie in grote getale verschijnen. Willem-Alexander en Máxima blijven met de familie het land ingaan. ”Het is een dag van de familie en niet een dag waarop alleen het Koninklijk Huis naar buiten treedt”, benadrukte Máxima in het televisie-interview met NOS en RTL.

Tijdens Koningsdag nieuwe stijl zal de koninklijke familie nog maar één gemeente bezoeken. De eerste Koningsdag nieuwe stijl is gehouden in Dordrecht. Willem-Alexander wil in die ene gemeente een soort van defilé terugzien (grande parade) en hoopt op een kleurrijk spektakel, met ‘muziek, sport, cultuur, design en sociale initiatieven’.

Koningsdag kalender
Op deze pagina een overzicht van alle dagen waarop Koningsdag valt van 2014 tot en met 2025.